26 Ekim’de TBMM’de başlayan 2024 bütçe komisyonunun çalışmaları sürüyor. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun kamu idarelerinin bütçelerini görüşmeye devam ettiği bu günlerde KESK’ten itiraz geldi.
KESK, bakanlık bütçelerinin görüşüldüğü günlerde basın açıklamaları, basın toplantıları, işyeri faaliyetleri ve değerlendirme ve taleplerin yer aldığı eylemlerle “Bütçe süreci eylem etkinlikleri” düzenleyecek.
Konuyla ilgili görüştüğümüz Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eş Başkanı Mehmet Bozgeyik, 2024 bütçesini “enflasyonist seçim bütçesi, faiz bütçesi ve aynı zamanda dinleştirme bütçesi” olarak tanımlıyor.
‘SEÇİM BÜTÇESİ’
Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eşbaşkanı Mehmet Bozgeyik, bütçe kuruluna ilişkin değerlendirmesinde; Hükümetin yerel seçimler için yeni bir bütçe ve politika hazırladığını belirtiyor.
Gri geyik konuşmalara aittir; ”Ülkede uzun süredir uygulanan neo-liberal politikalar nedeniyle çoklu bir krizle karşı karşıyayız. Ekonomik kriz, siyasi kriz ve ekolojik kriz. Bu ortamda ülkede derin bir yoksulluk var. Enflasyon, yüksek faiz politikaları ve satın alma gücümüzün erimesi nedeniyle TL’de yaşanan reel kayıp; Geçimini sağlayamama, barınamama, sağlıklı beslenememe ve çok fazla borç batağına düşme gibi sorunları derinleştiriyor. Hükümet bir sonraki seçim süreci için bütçe ve ekonomi politikaları hazırlıyor. Bunun işaretlerini hem OVP’de, hem 12. Sanayi Kalkınma Planı’nda, hem de son olarak 2024 bütçesinde görüyoruz” diyor.
HUKUK TEKLİFİNDE KULLANILAN KELİMELER BAŞKA ANLAMLARA İLİŞKİNDİR
Bozgeyik bütçe tasarısında ücret ve maaş artışlarının gerçek enflasyona göre değil, hedeflenen enflasyona göre yapılması; Böylece işçilere enflasyon farkı ödemelerinin ortadan kaldırılması, emekli maaşlarının daha da düşürülmesi, emeklilik yaşının yükseltilmesi, ‘vergi reformu’ adı altında çalışanlara ve halka daha fazla vergi getirilmesi, ‘esnek çalışma’ adı altında daha fazla sömürünün dayatılması amaçlanıyor. ‘. çizim.
Bütün bunları değerlendiren Bozgeyik, gelecek yıl beklenen enflasyonun Merkez Bankası öngörülerini aşarak yeni bir zirveye ulaşabileceğine dikkat çekerek, “Bu, kamu çalışanlarının ve emeklilerin ücretlerinde daha fazla reel kayıp yaşanacağı anlamına geliyor.” Geleceğe umutla bakmak lazım” diyor.
KESK NE İSTİYOR?
Hükümetin uzun süredir işçilere güvencesiz istihdam ve çalışma rejimi dayattığını, sermaye sınıfı için ucuz emek sömürüsü öngördüğünü söyleyen Bozgeyik, Kesk’in taleplerini şöyle sıralıyor:
– Öncelikle bütçe haklarımızın önündeki engellerin kaldırılması
– Kamu hizmetlerinin piyasalaştırılması, tasfiyesi ve özelleştirilmesi soygununa son verilmesi
– Bütçeden kamu hizmet ve yatırımlarına ayrılan payın artırılması. İnsanca yaşamak için yeterli olan yoksulluk sınırının üzerindeki fiyatlar
– Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçenin uygulanması
– Engellilere yönelik kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi, engelli hizmetlerine bütçeden ayrılan payın artırılması, engellilerin kamu sektöründe istihdamının artırılması.
– Okul öncesinden üniversiteye kadar eğitimin her kademesinde çocuklarımıza bir defa ücretsiz, sağlıklı yemek sağlamak.
– Vergilendirmede adalet: Az kazanandan daha az, çok kazanandan daha çok vergi alınması. Çalışanların ve halkın üzerindeki ağır vergi yükünün kaldırılması, belli bir servetin üzerindeki zenginlerden servet vergisi alınması
– Emeği köleleştiren politika ve uygulamalara son verilmesi
– Yoksulluğu önlemeye ve düşük gelirli insanları korumaya yönelik önlemlerin uygulanmasına yönelik ‘Temel Gelir Güvencesi’
‘BÜTÇE ŞEFFAFLIĞI: Türkiye 100 üzerinden 55’
Uluslararası Bütçe Ortaklığı Açık Bütçe Araştırması 2021 araştırmasına değinen Bozgeyik, yapılan araştırmaya göre Türkiye’nin bütçe şeffaflığı açısından 100 üzerinden 55 puanla Rusya (73) ve Zimbabwe (59) gibi birçok ülkenin gerisinde kaldığını belirtti. Bozgeyik, “Bu noktalar arasında Türkiye’nin ‘sıfır’ aldığı bir alan var ve bu sonuç sürpriz değil: Bütçe süreçlerinde karar alma mekanizmasına halkın katılımı.”
‘BÜTÇE SARAYDA YAPILIYOR’
“Bütçeler kimin ihtiyaçlarına göre hazırlanıyor?” sorumuzu yanıtlıyoruz. Bozgeyik şunları söyledi:
”Kamu çalışanlarının, çalışanlarının ve toplumsal kesimlerin bütçe hazırlık süreçlerine dahil edilmediğini görüyoruz. Bu durum ülkemizde bütçe hakkının ortadan kaldırıldığının açık bir göstergesidir. Mecliste halk adına seçilen milletvekillerinin bile bütçe üretim süreçlerine dahil edilmediği yeni rejimle bütçenin sarayda yapıldığını hepimiz biliyoruz. Hükümet sadece bütçe üretim süreçlerini değil, tüm toplumu ilgilendiren yasama faaliyetlerini de emek ve meslek örgütleri, toplumsal kesimler ve sosyal partilere yer vermeden yürütmektedir. Bazen kendisine yakın meslek örgütlerini ve sivil toplum kuruluşlarını toplantılara çağırarak demokratik bir süreç yürüttüğü algısını yaratmaya çalışıyor. Bütçe hakkından bahsederken ifade, basın ve örgütlenme özgürlüğünü de göz ardı etmemeliyiz. Bunlar aynı zamanda temel bir bütçe hakkıdır. “Bütçe hakkına sahip olabilmek ve ekonomik hakları gerçekleştirebilmek için öncelikle insanların düşünce, ifade, örgütlenme özgürlüğü ve basın özgürlüğüne sahip olması gerekir” dedi.
Bozgeyik, “Bütçe yapım süreçlerine halk ve işçiler dahil edilmediği için doğal olarak hazırlanan bütçeler de sermayenin ihtiyaçlarına göre düzenleniyor.” “Bir ülkede mevcut sistemin ve hükümetin kimin tarafında olduğunu anlamanın en kolay yolu bütçesine bakmaktır. Bu açıdan baktığımızda 2024 bütçesi en saf güvenlik odaklı, militarist, eril bütçedir” dedi. Buna göre 2024 yılında toplanması hedeflenen her 100 TL verginin 27 TL’si daha baştan sermaye lehine vazgeçiliyor. “Bu durum tek başına 2024 bütçesinin anti-parazit olduğunu ortaya koyuyor.” emek, sermaye yanlısı bütçe” dedi.
‘SEÇİM, FAİZ VE DİNSELLİK BÜTÇESİ’
2024 Bütçesini “enflasyonist seçim ve faiz bütçesi” olarak değerlendiren Bozgeyik, “Sermayeye daha fazla kaynak aktarılan, sermayeden daha az vergi toplanan bir bütçedir” diyor.
2024 Bütçesini “dinselleştirme bütçesi” olarak tanımlayan Bozgeyik, şöyle konuştu: “Kaynaklarımızın Diyanet İşleri Başkanlığı aracılığıyla tarikat ve cemaatlere aktarıldığı, projelerle eğitimin dinselleştirildiği bir bütçedir.” Örneğin; Ödeneği en çok artırılan kurumların başında yüzde 154 ile Diyanet İşleri Başkanlığı geliyor. “DİB’e 2023’te 36,2 Milyar TL tahsis edilirken, bu rakam 2024’te yaklaşık 92 Milyar TL’ye, 2025’te 114 Milyar TL’ye, 2026’da ise 131 Milyar TL’ye çıkacak” dedi. .
”ASGARİ ÜCRET 20 BİN TL OLMALI”
Emeklilerin ve asgari ücretlilerin durumunu mevcut ekonomik koşullar içinde değerlendiren Bozgeyik, en düşük emekli maaşının yoksulluk sınırının üzerine çıkarılması gerektiğini şu sözlerle açıklıyor:
”Bugün ülkemizde açlık sınırının 15 bin TL’ye ulaştığı bir dönemde, 7 bin 500 TL ile insana yakışır bir yaşam sürmenin koşullarının olmadığı aşikar. Yaklaşık 9 milyon emekli de benzer durumla karşı karşıya. Emeklilerin yaşadığı sorunların temel kaynağı bu iktidarın sosyal güvenlik sisteminde yarattığı tahribat ve güvencesiz istihdam politikalarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle yeni bir demokratik kamu sistemine ihtiyaç vardır. Bu kapsamda mevcut emekli maaşlarının reel enflasyon oranında artırılması ve en düşük emekli maaşının açlık sınırının üzerine çıkarılması gerekmektedir. Ayrıca besin takviyesi ve benzeri takviyeler de sunulmalıdır.
Ülkemizde ortalama fiyat haline gelen asgari ücretin Ekim ayı itibarıyla 15 bin TL olan açlık sınırının altında kaldığını hatırlatan Bozgeyik, “Asgari ücret ILO normları dikkate alınarak belirlenmeli, bu tutar dikkate alınarak belirlenmelidir. 2024 yılındaki yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların yanı sıra kira, gıda ve ulaşımdaki yüksek enflasyon da dikkate alındığında, çalışan bireyin yaşam maliyetine dayalı reel enflasyon dikkate alındığında Aralık ayında belirlenecek asgari ücretin şu şekilde olması gerekiyor: en az 20 bin TL’ye çıkarıldı. “Bunun için taban fiyat belirleme komitesinin demokratikleştirilmesi gerekiyor” diye değerlendiriyor.
Bozgeyik, ”Bütçe hakkının aynı zamanda barış hakkının korunması anlamına da geldiğini söyleyebilirim. Bugün dünyanın birçok yerinde devam eden bu savaşlar ve güvenlik politikaları bizden toplanan vergilerle yürütülmektedir. Bu nedenle barış hakkının daha fazla korunması gerekmektedir. Bu bağlamda demokratik emeği ve halkı destekleyen bir bütçe çerçevesinde birlikte mücadele etmemiz gerekiyor. Konuşmasını, “KESK olarak 2 Aralık’ta tüm illerimizde gerçekleştireceğimiz İstanbul ve Diyarbakır bölgesel miting ve etkinliklerimize emeklilerimizi ve tüm sosyal daire çalışanlarımızı davet ediyoruz.” diyerek tamamladı.
Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşmelerin tamamlanmasının ardından 2024 yılı bütçesinin 4-15 Aralık tarihleri arasında TBMM Genel Kuruluna sunulması bekleniyor.
KESK HAREKET FAALİYETLERİ
KESK’in 26 Ekim 2023 tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmeye başlanan bütçe süreci eylem faaliyet planı şu şekilde şekilleniyor:
1- İş kollarımız, bakanlık bütçelerinin görüşüldüğü günlerde basın açıklamaları, basın toplantıları, işyeri faaliyetleri vb. değerlendirme ve taleplerini içeren hareket ve etkinlikler yapar,
2- 7 – 15 Kasım 2023 tarihleri arasında işyerlerinde toplantılar, formlar, broşür dağıtımı, stantlar, sosyal medya çalışmaları, yerel basın olanaklarının etkin kullanılması,
3- 15 Kasım 2023 Çarşamba günü tüm illerimizde alım gücümüzün erimesi, kayıplarımız ve satın alma gücümüzdeki artışlar, diğer emek ve demokrasi güçlerinin katılımıyla kitlesel bir kitle halinde gerçekleştirilecek. “Halk ve Emek İçin Bütçe Talepleri”, emek karşıtı bütçe ekseninde işyerleri başta olmak üzere yerel halkın belirlediği yer ve saatlerde dile getirilecek. Basın yayınları,
4- 27 Kasım – 1 Aralık 2023 tarihleri arasında şube MYK üyelerinin katılımıyla işyeri çalışmaları, saha faaliyetleri, işçi, meslek kuruluşları ve siyasi parti ziyaretleri gerçekleştirilecek, bu çerçevede 27 Kasım 2023 tarihinde İstanbul ve Diyarbakır’da bölgesel mitingler düzenlenecek. 2 Aralık 2023 Cumartesi.
5- Tüm bu hareket ve faaliyetler sonrasında taleplerimizin karşılanmaması durumunda Aralık ayında bir günlük hizmet üretilmemesi için işgücü ters bütçesine karşı önlem alınmasına yönelik çalışmalar planlanacak.
